Bankowy tytuł egzekucyjny, czyli równi i równiejsi?

Bankowy tytu egzekucyjny to dokument stwierdzający istnienie wymagalnej wierzytelności banku wobec osoby, która dokonała z nim czynności bankowej, czyli mówiąc prościej np. wzięła kredyt ub która ustanowiła na rzecz banku zabezpieczenie takiej wierzytelności. Jeśli dana osoba nie wywiązuje się z umowy, bank wystawia BTE. Po nadaniu przez sąd klauzuli wykonalności BTE staje się podstawą wszczęcia egzekucji komorniczej.

W połowie kwietnia Trybunał Konstytucyjny uznał, że umożliwienie bankom wystawiania bankowych tytułów egzekucyjnych jest niezgodne z zasadą równego traktowania. "BTE stawia bank na pozycji sędziego we własnej sprawie, podczas gdy bank i klient powinni być równymi stronami stosunku prawnego" - ocenił Trybunał. Trybunał Konstytucyjny uchylił przepisy Prawa bankowego dotyczące tych zapisów. Zmiany wejdą w życie w sierpniu 2016 r.

Obecnie klient banku, który chce wziąć kredyt, podpisuje dobrowolne poddanie się bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, który ma zabezpieczyć bank w razie braku spłaty zobowiązań. Takie oświadczenie ułatwia bankowi uzyskanie od sądu takiego tytułu egzekucyjnego - nie trzeba w sądzie prowadzić postępowania rozpoznawczego. Sąd otrzymując z banku wniosek nie bada go merytorycznie, a jedynie formalnie - i ma na to trzy dni.

I to właśnie, zdaniem Trybunału Konstytucyjnego sprawia, że pozycja klienta jest bardzo słaba. Jest on zmuszony do podpisania zgody na egzekucję, a przepisy nawet nie nakazują bankowi powiadamiania klienta, że wystąpiono do sądu o taki tytuł egzekucyjny i klient może się bronić dopiero wtedy, gdy jest prowadzona egzekucja.

Co zawiera bankowy tytuł egzekucyjny?

Bankowy tytuł egzekucyjny powinien zawierać następujące elementy:

• oznaczenie banku, który wystawił ten dokument, a także banku, na rzecz którego ma być prowadzona egzekucja
• dokładne określenie dłużnika wraz ze wskazaniem jego adresu
• wysokość zobowiązania wraz z odsetkami i terminami płatności
• datę wystawienia
• określenie czynności bankowej, z której wynikają roszczenia
• wzmiankę o wymagalności roszczenia
• pieczęć banku wystawiającego ten dokument
• podpisy osób uprawnionych do działania w imieniu banku

Bank na podstawie oświadczenia podpisanego przez kredytobiorcę pod umową kredytową może wystawić bankowy tytuł egzekucyjny bez konieczności powiadamiania o tym fakcie dłużnika. Dokumenty przekazane przez bank do sądu są traktowane jako dokumenty urzędowe. Dodatkowo kredytobiorca nie może się bronić, ponieważ egzekucja sądowa jest rozpoczęta jednostronnie, często poza wiedzą dłużnika.

Czy to znaczy, że kredytobiorca nie ma żadnych szans zablokowania egzekucji? Wydaje się, że nie. Sprawa nie jest prosta i dla zwykłego, przeciętnego dłużnika zbadanie pod kątem legalności wszystkich dokumentów złożonych do sądu przez bank jest praktycznie niemożliwe. Zdarza się, że i niektórzy prawnicy maja z tym problem.

Najgorsze jest jednak to, że nawet sądy zbytnio nie wnikają w to, co przedstawił bank, a niejednokrotnie już wstępna i pobieżna analiza wniosku powinna spowodować jego natychmiastowe oddalenie.

Dłużnik dowiaduje się o fakcie nadania klauzuli dopiero od komornika, co oznacza, że ma już poważny problem. Bank żąda zwrotu zaciągniętego kredytu w drodze przymusu państwowego. Należy pamiętać, że BTE bez klauzuli wykonalności jest nic nie warty i nie będzie podstawą do dalszego prowadzenia postępowania egzekucyjnego, a komornik będzie zmuszony do jego umorzenia. Dlatego nadrzędnym celem powinno być pozbawienie BTE klauzuli wykonalności.

Bardzo ważną kwestią jest to, że złożenia stosownego odwołania od postanowienia w przedmiocie nadania klauzuli wykonalności jest najtańszą formą obrony podjętą przez dłużnika, a zarazem jedną z najskuteczniejszych. Banki, wbrew pozorom, nierzadko nie potrafią sprostać wymogom stawianym przez prawo. Warto zaznaczyć, że w przypadku wykrycia bezpodstawnego lub błędnego BTE, można żądać od banku odszkodowania za szkodę wyrządzoną wszczęciem egzekucji.

Czytaj więcej: Dłużnik w tarapatach - komornik na koncie »