Zabezpieczeniem w umowach cywilnoprawnych, zwłaszcza w umowach kupna i sprzedaży, mogą być takie rozwiązania jak zadatek i zaliczka. W potocznym rozumieniu oznaczają one pewną przedpłatę, ale wywołują odmienne skutki prawne. Czym różnią się od siebie i czy owe rozróżnienie ma duże znaczenie dla stron umowy?
Zadatek jest konstrukcją znaną z Kodeksu cywilnego, zabezpieczającą wykonanie umowy i motywującą strony do jej sfinalizowania. Zadatek przepada, jeśli kupujący jednak nie wypełni warunków umowy, a gdy wina będzie leżeć po stronie sprzedającego - będzie musiał zwrócić dwukrotną wysokość zadatku. Zaliczka nie przepada nigdy i zwracana jest wpłacającemu.
Pojęcie zadatku i zaliczki
W Kodeksie cywilnym z dnia 23 kwietnia 1964 roku w artykule 394 zdefiniowano pojęcie zadatku. Zadatek przy zawieraniu umów cywilnoprawnych powoduje, że w razie braku wykonania postanowień zawartych w umowie przez jedną ze stron, druga może bez wyznaczania dodatkowego terminu odstąpić od umowy i otrzymany zadatek zachować. Jeśli strona ta sama go dała, może w takim przypadku zażądać od drugiej strony sumy dwukrotnie wyższej. Zadatek pełni funkcję motywacyjną przy zawieraniu umów. Może mieć formę pieniężną lub rzeczową. Kupujący oddaje zadatek w posiadanie sprzedającemu przy okazji zawierania umowy.
Płać ratę kredytu niższą nawet o 30%. Porównaj oferty »
Zaliczka nie została zdefiniowana odgórnie w Kodeksie cywilnym, ale pojęcie to można znaleźć w przepisach dotyczących wykonywania umów wzajemnych. Należy ją rozumieć jako pewną część ceny i powinna być ona wpłacana niezmiennie na poczet konkretnie wskazanego świadczenia przyszłego. Zaliczkę płaci strona, która dokonuje zakupu danego dobra lub usługi. Cechą charakterystyczną jest to, że zaliczka jest częścią płatności ustalonej w umowie, dlatego strona, która ją uiściła, przy finalizacji umowy powinna uiścić cenę pomniejszoną o kwotę zaliczki.
Istotna różnica
Ustalenie, czy w umowie przedpłata jest nazywana zaliczką czy zadatkiem jest bardzo istotne, ponieważ decyduje o tym, co stanie się z nią, jeśli umowa z winy jednej ze stron nie dojdzie do skutku. Zaliczka nigdy nie przepada, czyli na przykład, jeśli strona chce kupić samochód i wpłaca zaliczkę w wysokości 2000 zł, przy czym cena pojazdu wynosi 20 000 zł, to przy braku dojścia umowy do skutku, zaliczka w tej samej wysokości zwracana jest niedoszłemu kupującemu.
Jeśli jednak będzie miała miejsce taka sama sytuacja, a w umowie zaznaczone będzie, że owe 2000 zł to zadatek, wówczas kupujący, który nie mógł sfinalizować umowy z winy sprzedającego, będzie miał prawo żądać od niego wpłacenia dwukrotnej kwoty zadatku - 4000 zł. W efekcie sprzedającemu musi oddać zadatek, który uprzednio otrzymał i wypłacić z własnej kieszeni kolejne 2000 zł, tytułem pewnej rekompensaty za niedotrzymanie warunków umowy.
60 firm pożyczkowych w jednym miejscu. Porównaj oferty »
Przyjmuje się bowiem, że w razie niewykonania umowy, zadatek zaliczany jest na poczet świadczenia strony, która go dała, a jeśli nie jest to możliwe, podlega zwrotowi.
Komentarze
Właściciel serwisu eBroker.pl - Rankomat.pl nie weryfikuje opinii, recenzji czy ocen użytkowników zamieszczanych za pośrednictwem systemu Disqus, zarówno w zakresie ich rzetelności, jak i wiarygodności. Nie możemy potwierdzić, czy użytkownicy faktycznie korzystali z produktów i usług banków, firm pożyczkowych i Towarzystw Ubezpieczeniowych (TU) (za pośrednictwem portali należących do rankomat.pl lub bezpośrednio na stronie instytucji), których dotyczy opinia.
Jednocześnie informujemy, że w Serwisie publikowane są zarówno pozytywne, jak i negatywne komentarze.