Ubezpieczyciel może obniżyć wypłatę odszkodowania!

Kade ubezpieczenie OC dla kierowców ma bardzo wysokie limity odpowiedzialności ubezpieczyciela. W odniesieniu do jednego wypadku wynoszą one 5 mln euro (szkody osobowe) i 1 mln euro (szkody na majątku). Wspomniane limity bardzo trudno przekroczyć. Znacznie częstsza jest redukcja należnego odszkodowania lub zadośćuczynienia ze względu na winę poszkodowanej osoby. Ubezpieczyciel w ramach tzw. miarkowania ma prawo do obniżki wypłacanej kwoty, jeżeli ofiara wypadku przyczyniła się do niego poprzez swoje zachowanie (np. nieostrożność lub spożycie alkoholu). Firma ubezpieczeniowa niekiedy proponuje tylko 30% - 50% z pełnego odszkodowania. W takiej sytuacji trzeba walczyć o swoje interesy przed sądem.

Płać ratę kredytu niższą nawet o 30%. Porównaj oferty »

Między zachowaniem ofiary wypadku i szkodą musi istnieć związek …
Prawo ubezpieczyciela do obniżki odszkodowania jest dobrze uzasadnione przepisami kodeksu cywilnego (KC). Według artykułu 362 KC, „jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron”.
Ubezpieczyciele nieco inaczej oceniają sytuacje, w których dana osoba odpowiada na zasadzie winy oraz na zasadzie ryzyka. W tym drugim przypadku, do pomniejszenia odszkodowania wystarczy udowodnienie poszkodowanemu niewłaściwego zachowania. Odpowiedzialność za szkody w ruchu drogowym, generalnie jest ustalana na zasadzie ryzyka. Do wyjątków należy tylko grzecznościowy przewóz pasażera oraz szkoda wyrządzona drugiemu kierowcy (posiadaczowi pojazdu) podczas kolizji.
Dowiedz się, jak kierowca odpowiada za obrażenia przewożonego pasażera »

Obniżenie (miarkowanie) odszkodowania jest możliwe jeśli zachodzi bezpośredni związek przyczynowo - skutkowy między zachowaniem poszkodowanego oraz szkodą. Miarkowanie dotyczy zwykle rekompensaty za szkody na osobie (np. kalectwo). Wynika to z faktu, że koszty likwidacji szkód osobowych zwykle są znacznie wyższe i uciążliwe dla ubezpieczycieli.

Nietrzeźwość ofiary nie jest jedynym powodem do obniżenia wypłaty
Podstawą do redukcji odszkodowania najczęściej jest stan nietrzeźwości ofiary. Ubezpieczyciele mogą też wziąć pod uwagę inne okoliczności. Świadczą o tym przykłady obniżki odszkodowania, które ostatecznie zostały rozstrzygnięte przez sąd (patrz poniżej).
Przykład 1 
Wyrok Sądu Najwyższego z 7 grudnia 1985 r. - sygn. akt IV CR 398/85
Czesław L. podróżujący jako pasażer, zginął w wypadku spowodowanym przez swojego kolegę z pracy. Zmarły wcześniej pił alkohol razem z kierowcą i namówił nietrzeźwego kolegę do podróży samochodem. Sąd uznał, że Czesław L. przyczynił się do szkody w 30%. Dlatego rodzina Czesława L. otrzymała odszkodowanie pomniejszone o 30%.
Przykład 2
Wyrok Sądu Najwyższego z 9 marca 2005 r. - sygn. akt II CK 481/04
Poszkodowana nieostrożnie przechodziła przez jezdnię, a kierujący samochodem nie zwolnił w okolicach przejścia dla pieszych (mimo słabej widoczności). Wina pieszej polegała na wyjściu na jezdnię spoza zaparkowanego samochodu. W ocenie odległości od samochodu mogła przeszkadzać jej wada wzroku. W efekcie sąd uznał, że ubezpieczyciel powinien pomniejszyć odszkodowanie o wartość nieprzekraczającą 10%.
Przykład 3
Wyrok Sądu Najwyższego z 22 czerwca 1981 r. - sygn. akt. II CR 237/81
Motocyklista przewrócił się na siatce zerwanej ze szkolnego boiska. Kierowca motocykla poruszał się niewłaściwą stroną i wybrał ścieżkę nieprzeznaczoną dla ruchu pojazdów mechanicznych. Sąd Najwyższy uznał, że w takiej sytuacji odszkodowanie za zniszczoną odzież i uszkodzenia motocykla powinno zostać pomniejszone o połowę.
Przykład 4
Wyrok Sądu Okręgowego w Częstochowie z 30 maja 2006 r. - sygn. akt VI Ca 283/06
Motocyklista poniósł ciężkie obrażenia i został częściowo sparaliżowany na wskutek zderzenia z samochodem. Do wypadku przyczyniły się obydwie strony. Kierowca motocykla w chwili wypadku znajdował się pod wpływem alkoholu. Między innymi ze względu na jego młody wiek (22 lata), odszkodowanie zostało obniżone o 20%.
Przedstawione przykłady dowodzą, że ocena stopnia przyczynienia się do winy zawsze jest subiektywna. Dlatego spory dotyczące miarkowania wypłat często trafiają na sądową wokandę. W praktyce bardzo często okazuje się, że sąd jest dla poszkodowanego bardziej łagodny niż ubezpieczyciel i stopień przyczynienia się do szkody zostaje pomniejszony (np. z 50% do 30%). Przed wystąpieniem z powództwem do sądu, warto jednak zwrócić się ze skargą do Rzecznika Finansowego (dawniej Rzecznika Ubezpieczonych). Interwencja tej instytucji, często wystarcza do pomyślnego rozstrzygnięcia sprawy.
Zobacz, czym się zajmuje i jakie ma uprawnienia Rzecznik Finansowy »

Już niebawem miarkowanie odszkodowań ma być bardziej rzetelne …
W ramach uzupełnienia warto nadmienić, że Komisja Nadzoru Finansowego przygotowuje nową rekomendację dotyczącą ubezpieczeń OC. Ten pakiet zaleceń sprecyzuje między innymi zasady miarkowania zadośćuczynienia za szkody osobowe (np. kalectwo) w wypadkach komunikacyjnych. Zgodnie z rozwiązaniami proponowanymi przez KNF, ubezpieczyciel będzie musiał jasno poinformować poszkodowanego o uwzględnionych okolicznościach i dowodach przyczynienia się do winy oraz poziomie redukcji odszkodowania (procentowym i kwotowym). Nowa rekomendacja Komisji Nadzoru Finansowego już wkrótce będzie gotowa. Krajowi ubezpieczyciele muszą ją wdrożyć najpóźniej 31 grudnia 2016 r.

60 firm pożyczkowych w jednym miejscu. Porównaj oferty »