Poznaj swoje prawa:
Rękojmia obowiązuje również przy zakupie używanej rzeczy

Popularyzacja Internetu znaczco ułatwiła sprzedaż różnych przedmiotów. Chodzi nie tylko o nowe rzeczy sprzedawane przez ich producenta lub dystrybutora. Na różnego rodzaju serwisach ogłoszeniowych i aukcyjnych, bardzo duży odsetek ofert dotyczy przedmiotów używanych (np. ubrań, samochodów lub sprzętu elektronicznego). Zakup używanej rzeczy może być dobrą okazją pod warunkiem, że sprzedawca jest uczciwy. Trzeba jednak zdawać sobie sprawę, że nawet nierzetelność sprzedawcy nie przekreśla szansy na obniżkę ceny, naprawę rzeczy, jej wymianę lub zwrot wszystkich zapłaconych pieniędzy. Osobie, która sprzedała rzecz niezgodną z opisem, zawsze trzeba przypomnieć o rękojmi. Nasz kolejny artykuł z cyklu „Poznaj swoje prawa” tłumaczy, jak w przypadku używanych przedmiotów działa taka ważna konstrukcja prawna (rękojmia). O rękojmi powinny wiedzieć nie tylko osoby często kupujące różne rzeczy „z drugiej ręki”.

Używany przedmiot korzystniej jest kupić od przedsiębiorcy
W ramach wstępu warto wyjaśnić, jak dokładnie wygląda kwestia regulacji prawnych dotyczących odpowiedzialności sprzedawcy za używaną rzecz. Podobnie jak w przypadku wszystkich transakcji sprzedaży, kluczowym aktem prawnym jest kodeks cywilny (zobacz np. artykuły 556 KC - 576 KC).
Regulacje z kodeksu cywilnego (KC) mają charakter ogólny i mogą być zastępowane przez bardziej szczegółowe przepisy dotyczące sprzedaży. Źródłem takich przepisów jest ustawa o prawach konsumenta z 30 maja 2014 r. Warto jednak pamiętać, że wspomnianą ustawę stosuje się tylko w pewnych okolicznościach. Mowa o sytuacji, w której kupujący jest konsumentem, czyli osobą nabywającą od przedsiębiorcy dany przedmiot na cele bezpośrednio niezwiązane z działalnością gospodarczą lub zawodową.

Płać ratę kredytu niższą nawet o 30%. Porównaj oferty »
Ustawa o prawach konsumenta nie znajdzie zastosowania do transakcji dotyczących używanej rzeczy, które są zawierane przez dwóch „nie - przedsiębiorców” albo przedsiębiorców. W przypadku takich transakcji, trzeba brać pod uwagę jedynie przepisy kodeksu cywilnego dotyczące np. zwrotu produktów. Zakup używanej rzeczy od przedsiębiorcy (do celów prywatnych) może być korzystniejszy ze względu na dodatkową ochronę prawną, jaką zapewnia ustawa z 30 maja 2014 r. (zwłaszcza przy transakcji przez Internet) oraz sam kodeks cywilny (niezależnie od sposobu sfinalizowania transakcji). Oczywiście nie we wszystkich sytuacjach oferta przedsiębiorcy jest możliwa do wyboru i odpowiednio atrakcyjna.
Zobacz, daje ustawa o prawach konsumenta przy zakupie przez Internet »

Jeden rok to minimalny okres rękojmi na używaną rzecz …
Z pewnością warto podkreślić, że niniejszy artykuł dotyczy rękojmi przy sprzedaży rzeczy ruchomej (np. kanapy, samochodu lub telewizora). To ważne rozróżnienie, bo przy sprzedaży nieruchomości obowiązują nieco inne zasady rękojmi (dotyczące m.in. długości jej trwania).
Wedle przepisów kodeksu cywilnego, sprzedawca ponosi odpowiedzialność z tytułu rękojmi (względem kupującego) za fizyczne oraz prawne wady rzeczy. Przykładem wady fizycznej (niezgodności z umową) może być np. uszkodzenie przedmiotu, jego niekompletność albo brak właściwości prezentowanych w ramach oferty. Z wadą prawną mamy do czynienia na przykład wtedy, gdy dana rzecz jest obciążona roszczeniami osób trzecich. Jeżeli kupującym jest konsument, a wada fizyczna została stwierdzona przed upływem roku od daty wydania rzeczy, to domniemywa się, że taka wada lub jej przyczyna istniała w chwili wydania towaru. Co ważne, sprzedawca odpowiada również za przyczyny wad, które tkwiły w danej rzeczy (na dzień sprzedaży).

60 firm pożyczkowych w jednym miejscu. Porównaj oferty »
Trzeba podkreślić, że sprzedawca jest zwolniony z odpowiedzialności dotyczącej rękojmi, jeżeli kupujący wiedział o wadzie w chwili zawarcia umowy. Kolejne ważne zastrzeżenie polega na tym, że odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu rękojmi można wyłączyć lub ograniczyć na mocy porozumienia stron. Takie wyłączenie/ograniczenie co do zasady będzie jednak niemożliwe, jeżeli mamy do czynienia z zakupem dokonywanym przez konsumenta (to znaczy nabyciem rzeczy od przedsiębiorcy przez osobę wykorzystującą dany przedmiot do celów bezpośrednio niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub zawodową). Warto również dodać, że jakiekolwiek wyłączenie lub ograniczenie rękojmi będzie nieskuteczne, jeżeli sprzedawca podstępnie zataił wadę rzeczy przed kupującym.
Zgodnie z ogólną zasadą, sprzedawca odpowiada z tytułu rękojmi, jeżeli wada fizyczna została stwierdzona przed upływem dwóch lat od wydania przedmiotu kupującemu. W przypadku transakcji konsumenckiej dotyczącej używanej rzeczy ruchomej (tzn. zakupu przez konsumenta przedmiotu „z drugiej ręki” od przedsiębiorcy), okres rękojmi nawet po skróceniu nie może trwać krócej niż przez jeden rok (począwszy od daty wydania rzeczy).

Sprzedawca przedmiotu nie może go naprawiać bez końca
Kodeks cywilny dokładnie określa, jakie uprawnienia przysługują kupującemu w ramach rękojmi. Wedle ogólnych zasad, taka osoba może się domagać obniżenia ceny lub odstąpienia od umowy, o ile sprzedawca nie zobowiąże się do niezwłocznej i wygodnej dla kupującego wymiany rzeczy albo jej naprawy. Sprzedający nie może zaproponować wymiany/naprawy rzeczy, jeżeli już wcześniej dany przedmiot był wymieniany lub naprawiany albo sprzedawca poprzednio nie dopełnił obowiązków związanych z wymianą lub sprzedażą.
Jeśli kupującym jest konsument, to może on żądać od sprzedawcy:

• wymiany rzeczy na wolną od wad zamiast jej naprawy
• usunięcia wady (naprawy) zamiast wymiany rzeczy na wolną od wad

Konta osobiste z ponad 20 banków. Porównaj oferty »

Taki wybór nie przysługuje konsumentowi, jeżeli jest on po prostu niemożliwy (np. ze względu na brak części zamiennych) albo nastręczyłby sprzedawcy zbyt wiele kłopotów. Warto również dodać, że kupujący w pierwszej kolejności może domagać się wymiany rzeczy na wolną od wad albo usunięcia wady (zamiast obniżenia ceny lub odstąpienia od umowy).

Kolejną ważną kwestią jest to, że roszczenie kupującego dotyczące usunięcia wady lub wymiany rzeczy na wolną od wad, przedawnia się z upływem roku od dnia stwierdzenia wady. W przypadku zakupu dokonanego przez konsumenta, bieg tego terminu przedawnienia nie może się zakończyć przed upływem okresu rękojmi.