Kiedy warto nadpłacać swój kredyt?

Posiadacz kredytu gotwkowego zawsze może szybciej spłacić całość lub część zadłużenia. Taką zasadę wprowadza obowiązująca ustawa o kredycie konsumenckim. Banki pozwalają na wcześniejszą spłatę kredytu również tym klientom, którzy za pożyczone pieniądze kupili mieszkanie. Osoby zainteresowane nadpłatą powinny pamiętać, że opłacalność takiego rozwiązania zależy od kilku czynników (np. wysokości oprocentowania). W przypadku kredytu hipotecznego wcześniejsza spłata może być obciążona prowizją.

Prócz niższych odsetek kredytu trzeba uwzględnić też prowizję

W przypadku wcześniejszej spłaty kredytu bank szybciej odzyskuje pożyczoną sumę, ale jednocześnie traci też przyszłe zyski odsetkowe. Niekiedy kredytodawca kompensuje sobie stratę związaną z odsetkami, których nie zapłaci klient. Do tego celu służy bankowi prowizja rekompensacyjna (zwana też prowizją za wcześniejszą spłatę). W przypadku kredytów hipotecznych prowizja rekompensacyjna zwykle nie jest pobierana po upływie 3 - 5 lat od podpisania umowy. Sytuacja dotycząca kredytów gotówkowych i samochodowych (na potrzeby niezwiązane z działalnością gospodarczą), przedstawia się nieco inaczej. Bank może pobrać prowizję za nadpłatę takich zobowiązań ratalnych, jeżeli zostaną spełnione poniższe warunki:

• oprocentowanie kredytu jest stałe (przynajmniej w okresie, którego dotyczy nadpłata)
• kwota spłacana w kolejnych dwunastu miesiącach jest wyższa niż trzykrotność przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw z grudnia poprzedniego roku (ten limit wynosi 13 135,35 zł w 2015 r.)

Zaprezentowana reguła wynika z ustawy o kredycie konsumenckim. Ze względu na dość skomplikowane przepisy, większość banków po prostu rezygnuje z prowizji rekompensacyjnej w przypadku kredytów gotówkowych.

Ewentualną prowizję rekompensacyjną trzeba uwzględnić jako koszt wcześniejszej spłaty. Korzyść dla kredytobiorcy nadpłacającego kredyt jest związana z obniżką przyszłych odsetek. Spadek kosztów odsetkowych będzie widoczny niezależnie od tego, jakie rozwiązanie bank wybierze po nadpłacie (obniżkę rat lub skrócenie okresu kredytowania).

Płać ratę kredytu niższą nawet o 30%. Porównaj oferty »

Warto pamiętać, że efekty nadpłaty zależą od poziomu oprocentowania i długości pozostałego okresu kredytowania. Wpływ tych czynników przedstawiają poniższe przykłady.

Przykład 1

Posiadacz kredytu gotówkowego po 18 miesiącach od podpisania umowy zdecydował się na nadpłatę. Kredyt zwracany w 48 równych ratach ma wartość 20 000 zł, stałe oprocentowanie (10,00%) i kredytowaną prowizję (3,00%). Po 18 miesiącach saldo zadłużenia wyniosło 13 217,74 zł. Dzięki nadpłacie o wartości 3000 zł, bank zmniejszył ratę z 522 zł do 398 zł (przy zachowaniu pierwotnego okresu kredytowania). W efekcie suma oddana bankowi do końca okresu spłaty spadnie o 15% (3736 zł). Analogiczny wynik to 3693 zł jeśli przyjmiemy, że identycznej nadpłaty (3000 zł po 18 miesiącach) dokonano dla kredytu z oprocentowaniem 9,00%.

Przykład 2

Posiadacz kredytu hipotecznego po 50 miesiącach od podpisania umowy zdecydował się na nadpłatę. Kredyt zwracany w 300 równych ratach ma wartość 250 000 zł, marżę na poziomie 1,50% i kredytowaną prowizję (3,00%). Po 50 miesiącach saldo zadłużenia wyniosło 227 520,40 zł. Dzięki nadpłacie o wartości 30 000 zł, bank zmniejszył ratę z 1581 zł do 1369 zł (przy zachowaniu pierwotnego okresu kredytowania). W efekcie suma oddana bankowi do końca okresu spłaty spadnie o 11% (52 810 zł). Ten wynik uwzględnia prowizję za nadpłatę (1,00% nadpłacanej kwoty) i stały poziom WIBOR-u w całym okresie kredytowania (średnio 4,00%). Gdyby identyczną nadpłatę (30 000 zł) wykonano po 100 miesiącach spłaty, to obniżka łącznej kwoty przekazanej do banku wyniosłaby 49 288 zł.

Tylko część dłużników potrafi wykonać podobne obliczenia. Pozostali kredytobiorcy powinni poprosić pracownika banku o sporządzenie i przedstawienie odpowiednich kalkulacji (z uwzględnieniem kosztów prowizji rekompensacyjnej). Warto pamiętać, że w przypadku kredytów ze zmiennym oprocentowaniem, wyniki obliczeń będą tylko przybliżone.

Sytuacja „walutowych” dłużników jest bardziej skomplikowana

Drugi z zaprezentowanych przykładów dotyczy kredytu mieszkaniowego w złotym. Prognozowanie skutków nadpłaty jest prawie niemożliwe, jeżeli klient banku wybrał „hipotekę” rozliczaną w obcej walucie (np. franku szwajcarskim lub euro). Bieżąca wartość takiego kredytu zależy od sytuacji na rynku walutowym. Dlatego może się okazać, że po dokonaniu nadpłaty kredytobiorca będzie miał większe zadłużenie w złotym i wyższą ratę niż poprzednio. Taka sytuacja jest możliwa po osłabieniu złotówki.

Mimo trudności z oceną skutków nadpłaty, posiadacz kredytu walutowego zawsze powinien przestrzegać jednej zasady. Mówi ona, że kredyt warto nadpłacać wtedy, gdy kurs waluty obcej (franka, euro) jest niski. Wówczas taka sama kwota wyrażona w złotym, bardziej pomniejszy walutowe saldo zadłużenia.